Dlaczego w Niemczech zarobki są wyższe niż w Polsce? Co sprawia, że Stany Zjednoczone stały się kolebką najbogatszych ludzi na świecie? Jakimi sposobami Indie i Chiny budują swoją gospodarczą potęgę? Wiele odpowiedzi na te pytania można uzyskać, trafnie interpretując wskaźniki RCA.
Przewaga komparatywna jest często błędnie oceniana przez wielu obserwatorów rynkowych. Najczęściej ocenia się ją w kontekście liczby zakładów przemysłowych. Chociaż fabryki zwiększają produkcję i zmniejszają bezrobocie, ich wpływ na wynagrodzenia jest ograniczony, szczególnie w przypadku produkcji podstawowych dóbr, jak mięso czy surowce. Aby zarobki były wyższe, konieczne jest posiadanie przewag komparatywnych w sektorach o wysokiej marży. Produkty muszą być niezastępowalne i atrakcyjne dla konsumentów, nawet przy wyższych cenach niż u konkurencji. Przykładem są dobra luksusowe, które mimo niskich kosztów produkcji sprzedawane są z wysoką marżą. Przyjrzyjmy się zatem jak mierzyć i jak poszczególne przewagi komparatywne wpływają na zarobki i jakość życia w danym kraju.
Spis treści:
- Wskaźnik przewagi komparatywnej (RCA)
- Dlaczego w Niemczech zarabia się dobre pieniądze?
- Czy siłą polskiej gospodarki jest mocna dywersyfikacja?
- USA z zaskakująco niską konkurencyjnością
- Wschodząca potęga Indii oparta na taniej sile roboczej
- Chiny na przemyśle stoją
- Do pomiaru przewagi komparatywnej używa się wskaźnika RCA (Revealed Comparative Advantage), który ocenia konkurencyjność kraju w produkcji określonego towaru lub usługi na tle innych krajów, mierząc jego udział w światowym eksporcie danego dobra.
- Niemiecka gospodarka opiera się na zaawansowanych technologiach przemysłowych, takich jak produkcja samochodów i aparatury medycznej. Najmniej konkurencyjna jest w produktach o niskiej wartości dodanej, jak surowce i artykuły spożywcze.
- Polska unika problemów związanych z wysoką koncentracją gospodarki na wybranych sektorach, osiągając przewagę komparatywną w wielu kategoriach, zwłaszcza w surowcach, produktach spożywczych i wyrobach przemysłowych. Jednakże niska wartość dodana w tych sektorach tłumaczy, dlaczego zarobki w Polsce pozostają niższe niż w Niemczech.
- Gospodarka Stanów Zjednoczonych wypada słabo pod względem konkurencyjności eksportu, co jest wynikiem większego uzależnienia od popytu wewnętrznego. Mimo że USA mają przewagę komparatywną w nielicznych kategoriach produktów, są światowym liderem w obszarze usług finansowych, co przyczynia się do funkcjonowania wielu miliarderów.
- Gospodarka Indii charakteryzuje się znaczną konkurencyjnością dzięki przewadze komparatywnej w wielu produktach. Eksport obejmuje głównie żywność, surowce i wyroby przetworzone, które w dużej mierze opierają się na niskich kosztach pracy.
- Chiny posiadają przewagę komparatywną w wielu kategoriach produktów, co przypomina sytuację w Polsce. Choć wciąż opierają swoją gospodarkę na tanich produktach, coraz częściej w ich eksporcie pojawiają się bardziej zaawansowane i przetworzone wyroby.
Wskaźnik przewagi komparatywnej (RCA)
Wskaźnik RCA (Revealed Comparative Advantage) jest stosowany w ekonomii i handlu międzynarodowym do oceny konkurencyjności danego kraju w produkcji określonego towaru lub usługi w porównaniu z innymi krajami. RCA mierzy, czy kraj ma przewagę komparatywną w danej dziedzinie, co oznacza, że jego produkty lub usługi są bardziej konkurencyjne na rynku międzynarodowym.
Interpretacja wskaźnika jest prosta: jeśli RCA jest większe niż 1, oznacza to, że kraj ma przewagę komparatywną w danym sektorze. Innymi słowy, udział tego kraju w światowym eksporcie danego dobra jest większy niż jego udział w całkowitym eksporcie kraju. Wskaźnik mniejszy niż 1 sugeruje, że kraj ma mniejszy udział w eksporcie danego dobra w porównaniu do średniej globalnej. Dla przykładu, RCA o wartości 2 oznacza wysoką przewagę komparatywną, wskazując, że kraj ma znacząco większy udział w światowej produkcji tego towaru niż w innych sektorach.
Dlaczego w Niemczech zarabia się dobre pieniądze?
Niemiecka gospodarka od dawna opiera się na przemyśle wysoko zaawansowanych technologii, takich jak produkcja samochodów i innych pojazdów, które wymagają jednych z najbardziej zaawansowanych procesów przemysłowych na świecie. W efekcie Niemcy osiągają przewagę konkurencyjną (RCA > 1) w 40 proc. kategorii produktów. Jednak gospodarka ta opiera swoją przewagę na stosunkowo wąskiej grupie sektorów, głównie przemysłowych, gdyż tylko w 8 proc. kategorii wskaźnik RCA przekracza wartość 2. Do najbardziej konkurencyjnych produktów należą: ciągniki, statki powietrzne i kosmiczne, pojazdy samochodowe, aparatura medyczna oraz silniki spalinowe. Każda z tych kategorii wymaga zaawansowanego know-how, wysoko wykwalifikowanych specjalistów oraz znacznych nakładów kapitału. Z kolei najmniej konkurencyjnymi produktami niemieckimi (o najniższym wskaźniku RCA) są towary o niskiej wartości dodanej, takie jak produkty spożywcze (mięso, owoce, warzywa) oraz surowce (nikiel, gaz ziemny, aluminium, złoto), które służą głównie do produkcji przemysłowej i przetwarzania na bardziej zaawansowane wyroby.
Źródło: UNCTADstat
Czy siłą polskiej gospodarki jest mocna dywersyfikacja?
Choć wysoka koncentracja gospodarki na wybranych sektorach niesie ze sobą wiele problemów, związanych zwłaszcza z podatnością na czynniki zewnętrzne (takie jak wzrost cen energii czy zerwania łańcuchów dostaw), Polska zdaje się unikać podobnych trudności. Aż 49 proc. kategorii produktów osiąga w Polsce przewagę komparatywną, z czego w wielu przypadkach jest ona znacząca (RCA > 2). Dlaczego jednak zarobki w Polsce wciąż pozostają niższe niż w Niemczech? Odpowiedź leży w strukturze tych przewag komparatywnych. Polska dominuje w takich kategoriach jak surowce (koks, węgiel), produkty spożywcze i rolne (ryby, mięso, podroby, jaja, zboża, czekolada), wyroby przemysłowe (szyny kolejowe, konstrukcje stalowe, papier, amunicja, części do maszyn i samochodów), a także artykuły gospodarstwa domowego (sztućce, sprzęt elektryczny, meble, kosmetyki toaletowe). W większości z tych sektorów wartość dodana jest stosunkowo niska, co tłumaczy, dlaczego mimo niskiego poziomu bezrobocia w Polsce, zarobki pozostają poniżej średniej europejskiej. Niemniej jednak ta struktura gospodarki stanowi solidną podstawę do dalszego rozwoju.
Źródło: UNCTADstat
USA z zaskakująco niską konkurencyjnością
Na tle konkurencyjności eksportu gospodarka Stanów Zjednoczonych wypada zaskakująco słabo, co wynika z większego uzależnienia od popytu wewnętrznego, napędzanego dostępnością ogromnych zasobów kapitału inwestycyjnego. Stany Zjednoczone wykazują przewagę komparatywną w zaledwie 31 proc. kategorii produktów, przy czym tylko w 5 proc. z nich przewaga ta jest znacząca (RCA > 2). Do najbardziej konkurencyjnych produktów USA należą dzieła sztuki, broń i amunicja, filmy, specjalistyczne urządzenia medyczne, gaz ziemny oraz produkty spożywcze i rolne (takie jak zboża i kukurydza). Od największej gospodarki świata można by oczekiwać znacznie więcej w zakresie eksportu. Warto jednak pamiętać, że dane te nie uwzględniają produktów i usług finansowych, w których Stany Zjednoczone są światowym liderem. To właśnie amerykańska giełda przyczyniła się do zbicia kapitału przez wielu najbogatszych miliarderów.
Źródło: UNCTADstat
Wschodząca potęga Indii oparta na taniej sile roboczej
Gospodarka Indii, mimo że w 40 proc. rodzajów produktów wykazuje przewagę komparatywną (tak jak Niemcy), ma aż dwa razy więcej produktów, dla których RCA przekracza 2. Oznacza to, że ta gospodarka dysponuje wieloma przewagami komparatywnymi, co rodzi pytanie, na czym opiera swoją konkurencyjność. Analizując produkty, które stanowią znaczący udział w globalnym handlu eksportowanym przez Indie, można wyróżnić: towary spożywcze i rolne (ryż, przyprawy, herbata, cukier, bydło), surowce i materiały (ołów, tytoń, materiały budowlane, jedwab i tkaniny) oraz produkty przetworzone, takie jak biżuteria, motocykle i leki. W większości z nich przewagę komparatywną osiąga się głównie dzięki niskim kosztom pracy, a nie poprzez wysoką wartość dodaną. Jednak także w tym zakresie zaczynamy dostrzegać powolne zmiany w gospodarce. Indie zostały zakwalifikowane przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy jako jedna z najszybciej rozwijających się gospodarek w najbliższych latach, z prognozowanym średniorocznym wzrostem PKB na poziomie 7 proc.
Źródło: UNCTADstat
Chiny na przemyśle stoją
Czy Chiny nadal opierają swoją gospodarkę na tanich podróbkach eksportowanych na cały świat? Jeśli chodzi o przewagi komparatywne, to w liczbach przypominają gospodarkę Polski, gdyż w aż 47 proc. kategorii produktów mają przewagę komparatywną, z czego w 16 proc. wskaźnik RCA przekracza wartość 2. Obejmują one takie produkty jak materiały (ceramika, tkaniny), odzież, zabawki, meble i oświetlenie, a także bardziej zaawansowane technologicznie sprzęty RTV i AGD (telewizory, radia, odtwarzacze dźwięku) oraz maszyny i aparaturę (maszyny do automatycznego przetwarzania danych, aparatura elektryczna, urządzenia sanitarne). Choć znaczną część przewag komparatywnych w eksporcie Chiny wciąż utrzymują dzięki tanim produktom, coraz częściej pojawiają się także bardziej zaawansowane i przetworzone wyroby.
Źródło: UNCTADstat
Grzegorz Dróżdż, CIIA, Analityk Rynków Finansowych Conotoxia Ltd. (usługa inwestycyjna Cinkciarz.pl)
Powyższa publikacja handlowa nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej ani informacji rekomendującej lub sugerującej strategię inwestycyjną w rozumieniu Rozporządzenia (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. Została ona sporządzona w celach informacyjnych i nie powinna stanowić podstawy do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Ani autor opracowania, ani Conotoxia Ltd. nie ponoszą odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie informacji zawartych w niniejszej publikacji. Kopiowanie bądź powielanie niniejszego opracowania bez pisemnej zgody Conotoxia Ltd. jest zabronione. Wyniki osiągnięte w przeszłości nie są wiarygodnym wskaźnikiem przyszłych wyników.
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. 76.23% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD u niniejszego dostawcy CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.
Zacznij news trading na platformach Conotoxia Ltd.
Zaloguj się do rachunku
