Decyzje Rezerwy Federalnej (Fed) i Europejskiego Banku Centralnego (EBC) w sprawie stóp procentowych były jednymi z najbardziej oczekiwanych wydarzeń w kalendarzu ekonomicznym w tym tygodniu, wywierając silny wpływ na rynki finansowe, w tym rządowe i korporacyjne instrumenty dłużne, akcje spółek, a także waluty krajowe. Omówimy te wydarzenia z szerszej perspektywy, w szczególności relację pomiędzy stopami procentowymi w USA i strefie euro – historycznie i potencjalnie w bliskiej przyszłości, a także to, jak ta relacja może wpłynąć na główną parę walutową świata – EUR/USD.
Podsumowanie
- Wyższe stopy procentowe z reguły mają pozytywny wpływ na krajową walutę.
- Banki centralne USA i strefy euro zaczęły w ubiegłym roku podnosić stopy procentowe. Ze względu na różnice w kondycji obu gospodarek, Fed zdecydował się działać wcześniej niż EBC.
- Obecne oczekiwania dotyczące szczytowych stóp procentowych to 5,1% w USA i 3,55% w strefie euro.
- Historycznie rzecz biorąc, krańcowe stopy kredytowe EBC mają tendencję do osiągania szczytów blisko tego samego poziomu co stopy procentowe w USA i utrzymywania się na wysokim poziomie przez dłuższy czas.
- Historyczne ruchy kursu EUR/USD w połączeniu ze stopami procentowymi w USA i strefie euro były zgodne z aksjomatem, że wyższe stopy procentowe zwiększają wartość krajowej waluty.
- Kurs EUR/USD może dalej rosnąć, dopóki EBC nie obniży stóp procentowych. Historia mówi nam także, że cięcia stóp procentowych przez EBC mogą być bardziej umiarkowane w porównaniu z Fed, sugerując, że nawet w takim przypadku kurs EUR/USD może się nie obniżać.
Powtarzanie – matka wiedzy
Chociaż związek między stopami procentowymi danego kraju a jego walutą jest złożony i wieloaspektowy, ogólnie rzecz biorąc, wyższe stopy procentowe sprawiają, że waluta danego kraju staje się bardziej atrakcyjna dla inwestorów zagranicznych, co może zwiększyć na nią popyt i w rezultacie spowodować wzrost jej wartości. I odwrotnie – niższe stopy procentowe mogą uczynić walutę mniej atrakcyjną, prowadząc do spadku popytu i jej deprecjacji.
Jednym z powodów, dla których wyższe stopy procentowe mogą zwiększyć atrakcyjność danej waluty, jest to, że zwiększają one zwrot z inwestycji denominowanych w tej walucie. Na przykład, jeżeli inwestor zagraniczny może uzyskać wyższe oprocentowanie depozytu w kraju o wyższych stopach procentowych niż w swoim kraju, może zdecydować się na inwestowanie w walutę tego kraju. Doprowadziłoby to do zwiększenia popytu na walutę o wyższej stopie procentowej, powodując wzrost jej wartości, oraz do zmniejszenia popytu na walutę o niższej stopie procentowej, powodując spadek jej wartości.
arteuusd_5maj.png)
Źródło: IG.com
Należy zaznaczyć, że powyższa dyskusja dotyczy wyłącznie waluty krajowej. Oznacza to, że przy ocenie takiej pary walutowej jak EUR/USD inwestor musi wziąć pod uwagę decyzje dotyczące stóp procentowych obu krajów (lub w tym przypadku jednego kraju i wspólnej unii walutowej) oraz ich potencjalną relację.
Zanim przejdziemy dalej, warto zaznaczyć, że analizujemy tutaj tylko jeden czynnik potencjalnie mający wpływ na walutę krajową. Inne ważne czynniki, o których należy wspomnieć, to: stabilność polityczna, polityka handlowa, nastroje rynkowe i różne wskaźniki ekonomiczne, czyli m.in. wzrost PKB, inflacja, stopa zatrudnienia i bilans handlowy.
Aktualna polityka monetarna Rezerwy Federalnej (Fed) i Europejskiego Banku Centralnego (EBC)
Rok 2022 oznaczał zmiany w polityce pieniężnej banków centralnych na całym świecie. W ramach walki z utrzymującą się wysoką inflacją, która pojawiła się w 2021 r., zarówno Fed, jak i EBC stopniowo podnosiły krótkoterminowe stopy procentowe. Podczas gdy pierwsza decyzja Fed o podniesieniu krótkoterminowej docelowej stopy funduszy federalnych zapadła na posiedzeniu w marcu 2022 r., EBC wstrzymał się z podniesieniem stóp procentowych do lipca 2022 r.
Rozbieżność tę można wyjaśnić kilkoma czynnikami. Po pierwsze, Stany Zjednoczone weszły w pandemię COVID-19 z silniejszą gospodarką –- stopa bezrobocia była już rekordowo niska, a wzrost gospodarczy pozostawał wyższy niż w UE. Ponadto, gdy pojawiła się pandemia, charakter wydatków rządowych na wsparcie gospodarki również się różnił. Podczas gdy kraje strefy euro udzielały głównie gwarancji kredytowych i krótkoterminowych zasiłków dla pracodawców za zatrzymanie pracowników, rząd USA zapewnił bardziej bezpośrednią pomoc finansową dla osób fizycznych poprzez czeki stymulacyjne i zasiłki dla bezrobotnych.
Działania rządu USA były źródłem dwóch rodzajów niepokoju – w obu przypadkach przyczyniających się do przyspieszenia inflacji w najbliższej przyszłości. Brak bodźców dla amerykańskich przedsiębiorstw, aby utrzymać pracowników na liście płac, spowodował gwałtowny wzrost bezrobocia w szczycie pandemii oraz silny wzrost płac po ponownym otwarciu gospodarki, ponieważ wszystkie wcześniej zamknięte sektory walczyły o przyciągnięcie pracowników z powrotem do pracy. Według danych OECD, wzrost płac w IV kw. 2021 r. wyniósł 6,4% w USA, podczas gdy w strefie euro tylko 1,3%. Ponadto hojna pomoc finansowa w różnych formach dla osób fizycznych spowodowała, że w czasie pandemii w USA wzrósł średni dochód rozporządzalny. Doprowadziło to do wzrostu wydatków na dobra trwałe i zwiększenia presji na globalne łańcuchy dostaw. Do końca 2021 r. wydatki na dobra trwałe w USA były już o 20% wyższe niż przed COVID-19. Natomiast stopa oszczędności gospodarstw domowych, która wzrosła w czasie pandemii, ponieważ możliwości wydatkowania były ograniczone, powróciła do normalnego poziomu wkrótce po ponownym otwarciu gospodarki w USA, podczas gdy w strefie euro wspomniana stopa oszczędności została podwyższona. W wyniku zwiększonego popytu i poziomu płac w Stanach Zjednoczonych inflacja bazowa rosła szybciej i była wyższa niż w strefie euro.
Tymczasem strefa euro stanęła w obliczu pogorszenia perspektyw wzrostu i inflacji związanej z podażą z powodu wyższych cen żywności i energii (nie zaś zwiększonego popytu) w wyniku wojny w Ukrainie. Co więcej, wiele krajów strefy euro, takich jak Włochy, Grecja i Hiszpania, nie odzyskało jeszcze w pełni sił po spowodowanym pandemią wzroście relacji długu do PKB, a zatem w przypadku zacieśnienia polityki pieniężnej mogły być one narażone na kryzys zadłużeniowy. Gdy tylko EBC ogłosił zakończenie luzowania ilościowego (QE) i plany podniesienia stóp procentowych, spread między rentownościami włoskich i niemieckich 10-letnich obligacji rządowych znacznie wzrósł i we wrześniu 2022 r. osiągnął poziom 245 punktów bazowych. W rezultacie EBC stanął przed trudnym zadaniem znalezienia równowagi pomiędzy wspieraniem swoich bardziej „peryferyjnych" krajów a walką ze zbyt wysoką inflacją.
W tym tygodniu banki centralne USA i strefy euro podjęły swoje najnowsze decyzje dotyczące stóp procentowych. Federalny Komitet Otwartego Rynku (FOMC) podniósł krótkoterminową docelową stopę funduszy federalnych do przedziału 5,00-5,25%, natomiast EBC zdecydował się podnieść kluczową stopę procentową do poziomu 3,75%. Oznacza to znaczące odejście od poziomu stóp procentowych bliskiego 0%, który Fed utrzymywał przez dwa lata, a EBC przez ponad 6 lat.
arteEURUSD_5maj.png)
Źródło: investing.com, wykres: Autor
Co dalej?
Fed zasygnalizował, że obecny cykl podwyżek stóp może dobiegać końca. Obecnie prognozowana stopa procentowa do końca tego roku w USA wynosi 5,1% według kropkowego wykresu Fedu dla 18 decydentów. Biorąc pod uwagę, że obecny przedział stóp procentowych osiągnął już prognozowaną stopę procentową, a także trudności finansowe, które zdają się nie opuszczać amerykańskiego sektora bankowego, FOMC może być niezwykle ostrożny w podejmowaniu decyzji o jakiejkolwiek kolejnej podwyżce stóp procentowych.
Tymczasem większość respondentów biorących udział w badaniu EBC obejmującym profesjonalnych prognostyków spodziewa się, że kluczowe stopy procentowe w strefie euro osiągną poziom 3,55% w IV kw. 2023, natomiast 30% z nich oczekuje, że kluczowa stopa procentowa osiągnie szczyt na poziomie 4% lub wyższym.
Jeśli zestawimy oba wykresy stóp procentowych, możemy zauważyć, że historycznie Fed szybciej zmieniał stopy procentowe (w obu kierunkach). EBC ma tendencję do podążania za polityką monetarną Fed z pewnym opóźnieniem. Wyjątek stanowią tu podwyżki stóp procentowych w USA w latach 2016-2020. Inny ważny trend, na który należy zwrócić uwagę: stopy procentowe w strefie euro mają tendencję do osiągania szczytów blisko tego samego poziomu co stopy procentowe w USA i utrzymywania się na wysokim poziomie przez dłuższy czas.
Choć niezwiązany bezpośrednio z tematem, to jednak interesujący wydaje się fakt, że recesja (zacienione linie na wykresie poniżej) w USA nastąpiła po każdym cyklu zacieśniania polityki przez Fed. Ze względu na różnice czasowe stopy procentowe w USA zaczynają spadać przed rozpoczęciem recesji, podczas gdy stopy procentowe w strefie euro zaczynają spadać dopiero po rozpoczęciu recesji w USA. Poniższy wykres dobrze ilustruje to, jaki globalny wpływ mają wydarzenia makroekonomiczne zachodzące w USA.
artEURUSD_5maj.png)
Źródło: Fred
Historyczna zależność między kursem EUR/USD a stopami procentowymi w USA i strefie euro
Możemy wykorzystać powyższy wykres i wstawić kolejną linię – liczbę dolarów amerykańskich potrzebnych do zapłacenia za jedno euro (EUR/USD). Jak omówiono powyżej, stopy procentowe są jednym z kluczowych czynników wpływających na obie waluty, jak również na ich wzajemne oddziaływanie – wyższe stopy procentowe prowadzą do umocnienia waluty.
Wiedzę tę możemy wykorzystać do oceny, czy kurs EUR/USD zmienia się odpowiednio do poziomu stóp. Przez cały rok 2000, stopy procentowe w USA były wyższe niż w strefie euro, co prowadziło do aprecjacji dolara amerykańskiego (i odpowiednio do spadku kursu EUR/USD). Gdy w 2001 r. stopy procentowe w USA spadły, a stopy procentowe w strefie euro przewyższyły te w USA, kurs EUR/USD wzrósł, co oznacza, że euro zyskało na wartości. Zwyżka kursu EUR/USD trwała do połowy 2008 r., kiedy to EBC zaczął obniżać stopy procentowe.
Interesujące jest to, że w wyżej wymienionym okresie, w 2005 r. nastąpiła niewielka zmiana w trendzie EUR/USD. Dolar amerykański zaczął się umacniać, podczas gdy amerykańskie stopy procentowe zaczęły zbliżać się do stóp procentowych strefy euro, które w tym momencie pozostawały bez zmian. Trend ten został odwrócony, gdy tylko EBC ogłosił pierwszą podwyżkę stóp procentowych w grudniu 2005 r.
Po tym jak EUR/USD osiągnął szczyt na poziomie 1,60 w połowie 2008 r., cofnął się do niższego poziomu, ale wyższe stopy procentowe w strefie euro utrzymywały kurs EUR/USD w przedziale 1,25-1,50 do połowy 2014 r. Dla porównania –- od 2015 r. do połowy 2022 r., gdy krańcowa stopa kredytowa EBC była bliska zeru, EUR/USD oscylował wokół 1,125, a nawet osiągnął parytet, gdy Fed zdecydował się rozpocząć podnoszenie stóp procentowych.
artEURUSD_5maj.png)
Źródło: Fred
Można stwierdzić, że historyczne ruchy kursu EUR/USD w połączeniu z poziomem stóp procentowych w USA i strefie euro były zgodne z aksjomatem, że wyższe stopy procentowe zwiększają wartość waluty krajowej.
Czego można się spodziewać po EUR/USD w najbliższym czasie?
Łącząc omówione powyżej obecne nastawienie banków centralnych z danymi historycznymi, możemy w przybliżeniu stwierdzić, że zarówno USA, jak i strefa euro znajdują się w okolicach tego samego poziomu stóp procentowych, co w połowie 2000 r. oraz w połowie 2006 r. Sugeruje to, że Fed może zakończyć podnoszenie stóp procentowych i w ciągu kolejnych 12 miesięcy można oczekiwać ich gwałtownego spadku. Tymczasem EBC może kontynuować podnoszenie stóp procentowych zgodnie ze swoim planem i może rozpocząć wolniejszy spadek stóp procentowych, gdy w USA oficjalnie rozpocznie się recesja.
Kurs EUR/USD może dalej rosnąć, dopóki EBC nie obniży stóp procentowych. Historia mówi nam, że cięcia stóp procentowych przez EBC mogą być bardziej umiarkowane w porównaniu z Fed, sugerując, że nawet w takim przypadku kurs EUR/USD może nie zniżkować.
W podsumowaniu warto zwrócić uwagę na dwa ważne czynniki. Po pierwsze, choć znajomość historii może być pomocna w prognozach, nie ma gwarancji, że historia się powtórzy. A po drugie, istnieje wiele innych czynników, które mogą wpływać na kurs EUR/USD. Stąd ważne jest, aby uzyskać kompleksową opinię na temat ich łącznego wpływu na ruchy kursu walutowego. Dobrym przykładem dla obu tych czynników może być rozpoczęte niedawno i trwające osłabienie pozycji dolara amerykańskiego na świecie jako waluty rezerwowej i kluczowej dla rynku ropy naftowej.
Santa Zvaigzne-Sproģe, CFA Kierownik Działu Doradztwa Inwestycyjnego Conotoxia Ltd. (usługa inwestycyjna Cinkciarz.pl)
Powyższa publikacja handlowa nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej ani informacji rekomendującej lub sugerującej strategię inwestycyjną w rozumieniu Rozporządzenia (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. Została ona sporządzona w celach informacyjnych i nie powinna stanowić podstawy do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Ani autor opracowania, ani Conotoxia Ltd. nie ponoszą odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie informacji zawartych w niniejszej publikacji. Kopiowanie bądź powielanie niniejszego opracowania bez pisemnej zgody Conotoxia Ltd. jest zabronione.
Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. 73,18% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD u niniejszego dostawcy CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.
