Wykup akcji własnych – krótkoterminowe i długoterminowe skutki dla akcjonariuszy

16.02.2023 13:58|Dział Doradztwa Inwestycyjnego, Conotoxia Ltd.

Spółka Corporate America ogłosiła skup akcji w wysokości 132 mld USD w pierwszym miesiącu 2023 r. To o ponad 300% więcej niż rok wcześniej. Ten rodzaj aktywności zdobył coraz większą popularność w ciągu ostatniej dekady, a inwestorzy zdają się nagradzać firmy za takie zachowanie. Przyjrzyjmy się bliżej, co oznacza wykup akcji własnych i jakie są krótkoterminowe i długoterminowe następstwa tego procesu. 

Podsumowanie

  • Skup akcji własnych staje się coraz bardziej popularnym sposobem dla spółek na wykorzystanie ich niedowartościowanych akcji i nagrodzenie tym akcjonariuszy.
  • Z drugiej strony skup akcji może wywierać presję na bilans spółki i zniekształcać wskaźniki jej rentowności, m.in. ROE. 
  • Ponieważ w procesie skupu akcji własnych zmniejsza się liczba akcji pozostających w obrocie, spółka może być w stanie sztucznie zwiększyć swój zysk na akcję (EPS) i w konsekwencji obniżać wskaźnik P/E. 
  • Niedawno ogłoszony skup akcji Meta spowodował ich wzrost o 23,28% w ciągu jednego dnia, pomimo ostrożnej prognozy na 2023 r. w związku z obniżeniem aktywności reklamowej i licznymi działaniami ograniczającymi koszty, w tym zwolnieniami pracowników. 
  • Rząd USA sprzeciwia się masowym wykupom akcji przez korporacje i od 1 stycznia 2023 r. wprowadził 1% podatek akcyzowy od wykupu akcji. 

Skup akcji własnych (stock buyback) to proces polegający na odkupieniu części akcji spółki giełdowej od jej akcjonariuszy na rynku pierwotnym. Wykup akcji może być traktowany jako alternatywa dla dywidendy pieniężnej w zakresie zwrotu części zysków spółki jej akcjonariuszom. Następstwa podatkowe są różne dla wykupu akcji i dywidendy, dlatego inwestorzy mogą preferować te pierwsze. Chociaż przepisy podatkowe różnią się znacznie w poszczególnych jurysdykcjach i mogą zależeć od tego, jak długo inwestor posiada dane aktywa, a także od poziomu jego dochodów, to zasadniczo podatki od zysków kapitałowych są niższe niż podatki od dochodów z dywidend.

Co się stało? Skup akcji przez Meta Platforms 

1 lutego br. Meta Platforms (Facebook) przy okazji raportu z wyników kwartalnych ogłosiła kontynuację programu skupu akcji, tzn. zwiększenie dotychczasowego o dodatkowe 40 mld USD. Przychody w IV kw. 2022 r. były wyższe od oczekiwań (32,17 mld USD wobec oczekiwanych 31,53 mld USD), natomiast EPS był raczej daleki od oczekiwań (1,76 wobec oczekiwanego 2,26). Pomimo niższego od oczekiwań EPS kurs akcji skoczył w ciągu jednego dnia o zawrotne 23,28% (najlepszy dzień od prawie dekady dla META). Od początku 2017 r. Meta skupiła akcje o wartości prawie 98 mld USD.

Źródło: TradingView

Dlaczego na skutek ogłoszenia wykupu ceny akcji często rosną?

Gdy spółka przeprowadza program skupu własnych akcji, ich liczba pozostających w obrocie maleje, podczas gdy wartość spółki pozostaje taka sama. Oznacza to, że choć liczba akcji posiadanych przez akcjonariusza nie zmienia się (chyba że uczestniczy on w programie skupu akcji własnych), jest on uprawniony do większej części wartości spółki i jej zysków. Spójrzmy na prosty przykład: wartość spółki wynosi 1000 USD i ma ona 100 akcji w obrocie (10 USD za akcję). Jeśli firma chce odkupić 10 akcji, wartość firmy nie zmienia się, natomiast teraz w obrocie pozostało tylko 90 akcji. Nowa wartość każdej pozostałej akcji wynosi teraz 11,11 USD.

Kolejną ważną kwestią jest poprawa wszystkich wskaźników spółki, które uwzględniają liczbę akcji w obrocie, takich jak zysk na akcję (EPS) i w konsekwencji cena do zysku (P/E). Metryki te są kluczowe dla wielu inwestorów próbujących ocenić, czy kurs akcji spółki jest przewartościowany, czy nie. Natomiast uznanie akcji za niedowartościowaną tylko dlatego, że obniżenie liczby akcji pozostających w obrocie automatycznie obniża wskaźnik P/E, może nie być trafne.

Chociaż stosowanie skupu akcji własnych tylko w celu podniesienia różnych wskaźników spółki może nie być najlepszą strategią w dłuższej perspektywie, jest wiele innych powodów, dla których spółki angażują się w tę aktywność. Jednym z głównych powodów skupu akcji przez firmy jest zrównoważenie efektu rozwodnienia wynikającego z realizacji opcji na akcje przez pracowników. Innym powodem skupu własnych akcji jest chęć wykorzystania momentu, w którym uważane są one za niedowartościowane. W konsekwencji może to również zwiększać zainteresowanie inwestorów tymi akcjami. 

Inne aspekty wykupu akcji własnych

Pomimo pozornie pozytywnego wpływu na spółkę przeprowadzającą skup akcji istnieje wiele aspektów, które przemawiają za tym, że jest inaczej. 

Jedną z najbardziej oczywistych przesłanek może być wpływ wykupu akcji na bilans spółki. Precyzując, długotrwałe stosowanie wykupów akcji może doprowadzić do tego, że kapitał własny spółki stanie się ujemny. Wynika to głównie z faktu, że większość wykupów akcji odbywa się po cenie znacznie wyższej niż pierwotna cena emisyjna, co oznacza, że spółka wyda więcej pieniędzy na wykup akcji niż kwota, która została wniesiona do jej kapitału w momencie emisji akcji. 

Zmniejszający się kapitał własny prowadzi do zniekształcenia wskaźnika zwrotu z kapitału (ROE) oraz wielu innych wskaźników wykorzystujących kapitał własny. Ponieważ wskaźnik ROE jest często wykorzystywany do oceny efektywności zarządzania wyższego szczebla, kluczowe znaczenie ma ocena przyczyn wzrostu ROE i innych podobnych mierników. Coraz więcej firm ma malejący, a nawet ujemny kapitał własny, w którym to przypadku obliczenie ROE jest wręcz niemożliwe. Warto przypomnieć, że ujemny kapitał własny, choć nie jest postrzegany jako niewypłacalność, nazywany jest niewypłacalnością techniczną" i może prowadzić do licznych komplikacji dla akcjonariuszy i zarządu spółki. Ujemny kapitał własny oznacza, że spółka funkcjonuje wyłącznie w oparciu o zadłużenie, co prowadzi do zwiększenia wymaganej stopy zwrotu ze względu na dźwignię finansową spółki lub w niektórych przypadkach niedostępne dodatkowe zadłużenie. Może to również prowadzić do obniżenia ratingu kredytowego. 

Ponadto, gdy spółka angażuje się w wykup akcji, oznacza to, że środki wykorzystane na wykup nie mogą zostać wykorzystane na projekty badawczo-rozwojowe, zwiększenie produkcji lub rozszerzenie działalności w inny sposób. Może to być istotny czynnik, który należy rozważyć przed podjęciem decyzji o długoterminowej inwestycji w daną spółkę. 

Pomimo ujemnego kapitału własnego wiele firm decyduje się na ciągłe odkupywanie akcji, np. Boeing, American Airlines, McDonald's, Starbucks i wiele innych. Jedna z takich firm Lowe's Companies, Inc. ma minus 12,8 mld USD w kapitale własnym i należy do najbardziej agresywnych firm odkupujących akcje w ostatnich latach. W okresie ostatnich pięciu lat odkupiła ponad 35 mld USD akcji, co stanowi około 28% jej kapitalizacji rynkowej. W tym czasie jej zobowiązania wzrosły trzykrotnie, a kapitał własny po raz pierwszy okazał się ujemny w styczniu 2022 r.

Źródło: Raporty finansowe Lowe's Companies Inc., Wykres: Autor

Zgodnie z wcześniejszymi informacjami, wykup akcji zwiększa zysk na akcję (EPS), ponieważ zmniejsza liczbę akcji pozostających w obiegu. Poniżej znajduje się wykres, który pokazuje różnicę między rzeczywistym EPS a EPS, który zostałby zgłoszony, gdyby spółka nie przeprowadziła skupu akcji. Aby obliczyć EPS bez wykupu akcji, podzielono zyski w każdym okresie przez liczbę akcji pozostających w obiegu na koniec roku finansowego 2012 (rok finansowy zakończony w styczniu 2013). W tym czasie było 1,150 mln akcji w obrocie wobec 618 mln akcji w obrocie na koniec III kw. 2022 r.

Źródło: Raporty finansowe Lowe's Companies Inc., Wykres: Autor

Ponieważ spółka staje się coraz bardziej obciążona dźwignią finansową, może mieć trudności z prowadzeniem działalności w czasie spowolnienia rynkowego, a także, jak to zostało wcześniej omówione, nie inwestuje w nowe projekty i rozwój działalności. W celu zniechęcenia firm do przeprowadzania wykupów akcji rząd USA wprowadził 1% podatek od tej czynności. 

Wracając do buybacku Mety

Meta wraz z innymi znanymi markami technologicznymi znajduje się na liście spółek dokonujących największych wykupów akcji w 2022 r. Jako że jednym z powodów, dla których przeprowadza się wykup akcji, jest chęć wykorzystania spadków cen akcji, nie ma się co dziwić, że w 2022 r. odnotowano tak dużą aktywność w tym zakresie. 

Meta nie jest bliska ujemnego kapitału własnego, a jako spółka bogata w gotówkę może nie obawiać się wzrostu zadłużenia. Wskaźnik ROE spółki Meta wynosi obecnie 18,52%. Chociaż jest on znacznie wyższy niż mediana ROE sektora wynosząca 5,31%, nie wydaje się zniekształcony, ponieważ kapitał własny spółki notorycznie wzrastał w ciągu ostatniej dekady. Dla porównania, długoletni fan skupu akcji The Home Depot dopiero niedawno przywrócił kapitał własny na dodatnie terytorium i obecnie jego ROE wynosi 1465,5%. 

Skup akcji Meta w 2023 r. może wyglądać zupełnie inaczej na tle poprzedniego roku, kiedy to akcje mogły być faktycznie uznane za niedowartościowane. Od najniższego punktu w 2022 r. akcje Meta podskoczyły o 116% wszystko to w ciągu trzech miesięcy. Dlatego też skup akcji w 2023 r. może być znacznie trudniejszy niż dotychczas, używając argumentu niedowartościowania akcji". 

Ostatni raport pokazał, że firma spodziewa się spadku działalności reklamowej ze względu na rosnące stopy procentowe i reklamodawców spodziewających się potencjalnej recesji w kolejnych miesiącach. Aby zrozumieć, jak ważna jest działalność reklamowa dla Mety, generuje ona prawie 98% całkowitych przychodów firmy. Ponadto firma ogłosiła plany cięcia wydatków w 2023 r., w tym zwolnienie 11 tys. pracowników i anulowanie wielu istniejących projektów. Można się zatem spierać, jak program skupu akcji o wartości dodatkowych 40 mld USD idzie w parze z planami cięcia kosztów spółki. 

Podsumowanie

Wykup akcji zyskał popularność w świecie spółek. Chociaż uważa się to za sposób nagradzania akcjonariuszy, w dłuższej perspektywie może nie przynieść żadnych fundamentalnych korzyści dla rozwoju firmy i jej zdolności produkcyjnych. Ponadto wykup akcji stanowi znaczną część popytu na akcje, co w konsekwencji prowadzi do wzrostu ich ceny. Podwyższony popyt może być utrzymany tylko tak długo, jak długo trwa wykup. W przypadku recesji rynkowej, kiedy skup akcji zwykle zwalnia, spadek popytu na akcje może wywołać dodatkową presję na ich cenę, co może mieć odwrotny skutek dla majątku akcjonariuszy niż ten, jakiego się spodziewano.

 

Santa Zvaigzne-Sproģe, CFA Kierownik Działu Doradztwa Inwestycyjnego Conotoxia Ltd. (usługa inwestycyjna Cinkciarz.pl)

Powyższa publikacja handlowa nie stanowi rekomendacji inwestycyjnej ani informacji rekomendującej lub sugerującej strategię inwestycyjną w rozumieniu Rozporządzenia (UE) nr 596/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. Została ona sporządzona w celach informacyjnych i nie powinna stanowić podstawy do podejmowania decyzji inwestycyjnych. Ani autor opracowania, ani Conotoxia Ltd. nie ponoszą odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie informacji zawartych w niniejszej publikacji. Kopiowanie bądź powielanie niniejszego opracowania bez pisemnej zgody Conotoxia Ltd. jest zabronione.

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. 76,41% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD u niniejszego dostawcy CFD. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.

Podoba Ci się ten artykuł?
Podziel się nim ze znajomymi!

Santa Zvaigzne-Sproģe, CFA

Santa Zvaigzne-Sproģe, CFA

Kierownik Działu Doradztwa Inwestycyjnego

Certyfikowany analityk finansowy z szerokim doświadczeniem na rynkach finansowych zdobytym pracując jako makler i specjalista ds. papierów wartościowych w różnych instytucjach finansowych na terenie krajów bałtyckich.

Oprócz uzyskania prestiżowej licencji CFA od CFA Institute i Advanced Certificate od CySEC w 2022 roku, a także licencji Doradcy Inwestycyjnego od Baltic Financial Advisor’s Association w 2019 roku, Santa posiada tytuł MBA od Swiss Business School w Szwajcarii oraz tytuł magistra finansów od BA School of Business and Finance na Łotwie.


Zobacz również:

7 lut 2023 14:17

Boeing – czy skok cen akcji ma uzasadnienie w poprawiających się wynikach finansowych?

31 sty 2023 12:40

Co się stało ze Szwajcarskim Bankiem Narodowym? 

26 sty 2023 13:21

Sprzyjający kurs dla surowców

12 sty 2023 14:15

Inwestowanie w lit

76.23% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD u niniejszego dostawcy.

Kontrakty CFD są złożonymi instrumentami i wiążą się z dużym ryzykiem szybkiej utraty środków pieniężnych z powodu dźwigni finansowej. 76.23% rachunków inwestorów detalicznych odnotowuje straty pieniężne w wyniku handlu kontraktami CFD u niniejszego dostawcy. Zastanów się, czy rozumiesz, jak działają kontrakty CFD i czy możesz pozwolić sobie na wysokie ryzyko utraty pieniędzy.
Handel na kontraktach CFD jest świadczony przez Conotoxia Ltd. (lic. 336/17 CySEC) mającą prawo do wykorzystywania znaku towarowego Cinkciarz.pl.